بحرالحیات فارسی: اولین کتابی که آساناهای یوگا را مصور کرده است!

پیشتازان نور از سرزمین خورشید با جامه‌هایی زرین و قلبی استوار می‌تاختند، با دستی یال مرکب‌هایشان را گرفته بودند و با دستی دیگر شمشیرهایی را که از الماس درخشنده‌تر بود به سوی آسمان نشانه رفته بودند. از دشت‌ها، کویرهای سوزان، از فراز کوه‌ها می‌گذشتند. پلنگان که نظاره‌گر طلوع آفتاب بودند با دیدن پیشتازان کوشش به همراهیشان نمودند اما آن‌ها سریعترین سپاهی بودند که طبیعت به چشم دیده بود، یکی پس از دیگری حتی سریعترین پلنگان نیز گامهایش را آهسته‌تر کردند، ایستادند و نظاره‌گر جان طبیعت شدند! دلیران به راه خود ادامه دادند از میان جنگل و شاخ و برگ درخت‌های ستبر گذشتند و به نزدیکی آبادی رسیدند، در آبادی ولوله‌ای شد خروس‌ها شروع به خواندن کردند و خواب از چشم حیوانات زبان بسته‌ای که اسیر تاریکی بودند ربوده شد. نور شمشیر پیشتازان بر چشمان هر بشری می‌افتاد آن را کور می‌کرد، مردمان آبادی آن‌ها را نمی‌دیدند ولی کاهی را که از حضور آنان به طلا تبدیل می‌شد می‌دیدند. پیشتازان در جستجوی دل‌هایی بودند که آن‌ها را به مهمانی دعوت می‌کرد تا اندک آلودگی را نیز کور کنند و دل‌های عاشقان را به وصل معشوق رسانند، مردی تنها در کلبه‌ی خویش عاشقانه نشسته بود … .

به راستی اجداد ما چگونه زنگار از دل‌هایشان می‌زدوند؟ مرد عاشق با چه زبانی عشق خویش را ابراز می‌کرد؟ و تا چه اندازه از وجود مردان و زنان عاشق این سرزمین در خاک وجود ما به ودیعه گذاشته شده است؟

اگرچه به یقین نمی‌توان ابراز داشت که پیدایش یوگا از کجا و چگونه بوده است، پژوهشگران می‌گویند: «یوگا پیوند دو فرهنگ آریایی و هندو است!» و هر محققی که طالب کشف تاریخچه‌ی پیدایش این علم کهن باشد بی‌شک یکی از کتاب‌هایی که به سراغش می‌رود کتاب بحرالحیات می‌باشد.

بحرالحیات را می‌توان از دو جنبه بررسی نمود، نخست آنکه کتاب به زبان فارسی نوشته شده و ارتباط یوگا و تصوف را نشان می‌دهد و دیگر اینکه اولین کتابی است که آساناهای یوگا را به تصویر کشیده است.

بحرالحیات ترجمه‌ای است فارسی از کتاب آمرتاکوندا! آمرتاکوندا به زبان سانسکریت نوشته شده بود و اکنون هیچ نسخه‌ای از اصل کتاب در دسترس نیست. محمد غوث گوالیاری که در هند زندگی می‌کرد آمرتاکوندا را در سال ۱۵۶۳ میلادی از روی نسخه‌ی عربی به فارسی ترجمه نمود. قابل ذکر است که در آن زمان زبان فارسی در هند گسترده شده بود و اگرچه این کتاب نشان دهنده‌ی حضور گسترش یوگا به شکل کنونی در ایران نمی‌باشد ولی از نظر ارتباط یوگا با تصوف ایرانی قابل بررسی است.

کتاب‌های دیگری همچون هاتاراتناوالی، غراندا سامهیتا، هاتها یوگا پرادیپیکا و… نیز از جمله کتاب‌هایی هستند که چندین آسانای یوگا را شرح داده‌اند ولی در هیچ یک از کتاب‌ها تصویری از آن‌ها نیامده است. کهن‌ترین کتابی که آساناهای یوگا را به تصویر کشیده است کتاب حاضر می‌باشد و در بررسی آساناهای اصیل در مقابل آساناهایی که یوگا در دوران معاصر از ژیمناستیک کشورهای اروپایی به عاریت گرفته است می‌تواند راه‌گشا باشد.

محمد غوث گوالیاری صوفی، موزیکدان و پیر طریقت شطاریه‌ی هند بود که در قرن ۱۶ میلادی می‌زیست، علاوه بر ترجمه‌ی فوق از وی اثر دیگری به اسم جواهر الخمسه نیز به جا مانده است که صحبت درباره‌ی آن مجال دیگری می‌خواهد.

علاوه بر کتاب اصلی که در موزه‌ی کتابخانه‌ی چستر بیتی دوبلین ایرلند نگهداری می‌شود نسخه‌ی دیگری نیز موجود است که فاقد تصاویر آساناها بوده و تنها از روی متن کتاب نسخه برداری شده و مربوط به قرن ۱۹ میلادی می‌باشد که در ادامه می‌توانید دانلود کنید. البته در فایل زیر تصاویر کتاب اصلی نیز توسط راستمرد ضمیمه شده است.

پروفسور کارل ارنست کتاب حاضر را از فارسی به انگلیسی ترجمه کرده است که می‌توانید در لینک زیر مشاهده نمایید. از ایشان بابت در اختیار گذاشتن کتاب نهایت سپاسگذاری را داریم.

“بسته جامع آموزش تصویری تای چی” را هم اکنون از راستمرد تهییه کنید.

http://www.asia.si.edu/explore/yoga/chapter-4-bahr-al-hayat.asp

منابع:

Ernst, Carl W. “The Islamization of Yoga in the Amrtakunda Translations.”Journal of the Royal Asiatic Society (Third Series) ۱۳.۰۲ (۲۰۰۳): ۱۹۹-۲۲۶.

لینک دانلود:

http://uploadboy.me/q9z59uldyfj6/Bahr al-hayat litho2.pdf.html