چهارشنبه سوری و جشن آتش _ مراسم و آیین ها

جشن آتش

? چهارشنبه‌ سوری و جشن سده، گونه‌ اي از آزمون آتش، در آيين کهن ايران است. جشنی باستانی ست جهت بزرگداشت عنصر آتش. در روزِ جشن، مردم به دشت و صحرا رفته، هيزم و خار فراهم آورده و با فرارسيدن شب و پايين رفتنِ آفتاب، آتش بزرگي افروخته و همگان در پيرامون آن دست‌ در دست هم به نيايش و شادي مي‌ پرداختند.
چهارشنبه سوری گردهمايي‌ ست که هُماروزی را مي‌ رساند. همازوري در اين‌ که، همه‌ ي انسان‌ ها داراي سرچشمه‌ اي واحد هستند.
از آغاز تا پايان اين آيين فرخنده، آهنگ‌ هاي شاد نواخته مي‌ شود.
و مردم، با شادي، شکوه شعله‌ ورشدن آتش جشن سده را جشن مي‌گيرند. و در پايان ديده مي‌ شود که روشنايي آتش سده در مبارزه با تاريکي شب، پيروز مي‌ شود.

عنصر اصلي اين مراسم بر افروختن اتش سرخ بوده است.

آتش نزد ايرانيان نمادِ:

? روشني
? پاکي و طراوت
? سازندگي و زندگي و تندرستي
?و بارزترين نماد خداوند در روي زمين است.
?آتش، براي دور کردن و مهار ِاهريمن يا انديشه‌ هاي بد و نادرست بوده است، بر این باور که مي‌بايست آتش و روشنايي اهورايي را در دلِ خود روشن کنيم و با دريافت اين فروغ الهی، و با انديشه ی نیک، گفتار و کردارِنيک، در راه آباداني و شادماني جهانيان کوشا باشیم.

? واژه «سوري» به معني «سرخ» به آتش اشاره دارد.
سور در مفهوم ِ«ميهماني» هم در فارسي به‌کار رفته است.
بر پا داشتن آتش در اين روز نيز گونه‌ اي «گرم کردن جهان»، و «زودودن سرما و پژمردگي و بدي» از تن بوده است.

يکي از جنبه‌ هاي تقدس آتش پاک‌ نمودن بيماري‌ ها و دور کردن ارواح بد (به تعبير آن روزگار) بوده است.
براي نمونه در صورت سرايت طاعون رخت و ابزار بيمار را در آتش مي‌ ريختند تا از بدي‌ ها پاک شود.
همين امروز هم رسم اسفند دود کردن در خانه رواست (براي زدودن شرّ، بيماري و چشم زخم) که بازمانده از گذشته است.
همچنین پريدن از روي آتش مي‌ توانسته با فلسفه ی «پاک کردن نفس» صورت گرفته باشد.

برخي از آيين‌هاي جشن سوری:

? بوته افروزي
? آب پاشي و آب بازي
? فالگوش نشيني
? قاشق ‌زني
? کوزه‌ شکني
? فال کوزه
? آش چهارشنبه‌ سوری
? آجيل مشگل ‌گشا
? شال ‌اندازي
? شير سنگي (توپ مرواريد) و …
? اهداي نذوزات، جهت اموات دادن
? اتش افروختن بر بام ها

می‌باشد.

آیین فالگوش نشینی در شب چهارشنبه سوری بدین صورت بوده که جوانان به زير بام در جاهاي خلوت مي ايستادند به اميد اينکه در چنين ايام که فروهر ها به زمين نزول کرده و ميان خان و مان خود وارد شده اند، انان را به نجوا از اينده شان اگاه سازند. چون بر آن بودند که ارواح از اينده اطلاع دارند، و امروزه اين رسم و سنّت به شکل فال گوش ايستادن
دوشيزگان باقي ماند است.